Mga kababayan, isa na namang malaking kwento ng hoarding at smuggling ang sumabog nitong nakaraang linggo—at hindi ito tungkol sa mga gold bars o droga. Asukal, mga kaibigan. Oo, asukal!

Ayon sa Criminal Investigation and Detection Group (CIDG), mahigit ₱307 milyon na halaga ng imported na asukal ang nasabat sa tatlong bodega sa Meycauayan, Bulacan. Isipin mo, halos 95,568 na sako ng asukal ang natagpuan sa loob ng mga warehouse. Kung iisipin natin, puwede nang matamis ang buong Pilipinas sa dami niyan!

Pero hindi lang ito simpleng kwento ng imbakan. Ayon sa CIDG, ito ay labag sa batas. Hindi raw puwedeng itago nang ganito karami ang produktong agrikultural dahil nakakaapekto ito sa presyo sa merkado. Ibig sabihin, habang nagrereklamo tayo sa mahal ng asukal sa palengke, may mga negosyante palang tahimik na nagtutulog ng asukal sa mga warehouse. Ayos ‘di ba?

Ang operasyon ay isinagawa kasama ang Department of Agriculture Inspectorate Enforcement at ang Sugar Regulatory Administration. Kung tutuusin, magandang hakbang ito. Hindi lang ito simpleng raid, kundi malaking sampal sa mga gumagawa ng economic sabotage. Imagine, kung hindi ito nasabat, baka mas lalo pang tumaas ang presyo ng asukal sa merkado.

May isinampang kaso na rin daw—RA 10845 o ang Anti-Agricultural Smuggling Act of 2016. Ito ang batas na nagpaparusa sa malakihang smuggling ng produktong agrikultural. Dapat lang, kasi sa ganitong panahon ng mahal na bilihin, ang ganitong uri ng pamumugad ng yaman ay talagang walang konsensya.

Ngunit siyempre, hindi natin puwedeng kalimutan ang mas malawak na tanong: Paano nakalusot ang ganitong kalaking volume ng asukal sa bansa? Sino-sino ang tunay na nasa likod nito? May proteksyon ba mula sa mas mataas na opisyal?

Habang binubusisi pa ito ng mga awtoridad, sana’y maging aral ito sa atin: ang pagtaas ng presyo ng bilihin ay hindi palaging simpleng isyu ng supply and demand. Minsan, may mga taong nagmamanipula ng sistema para lang sa sariling interes.

Kaya mga kababayan, habang tayo’y nagpapakape o nagkakape gamit ang dalawang kutsarita ng asukal—baka gusto rin nating tanungin: “Bakit nga ba mahal ang asukal?” At ngayon, alam na natin ang isa sa mga sagot. (Kian Q)